TARSUS TARİHİ EVLERİ
Tarsus evlerinin hemen hepsi eski şehir surlarının içinde kalan ve bugün isimlerini büyük ölçüde koruyan, Tarsus’un 19. ve 20. yüzyılda sosyal ve kültürel hayatını yansıtan tarihi evler, Kızılmurat, Cami-i Nur, Sofular, Tabakhane ve Şehit Kerim mahallelerinde yoğunlaşmaktadır.
Günümüze kadar ulaşan tarihi evler, son yıllarda ihtiyaçlara göre büyük değişiklikler geçirmiş, evlerin iç bölümlerinde mutfak, tuvalet, banyo gibi eklentiler yapılmıştır. Dış görünümleri taş olduğu için büyük ölçüde korunurken, toprak örtülü damları loğlama zorluğuyla kiremit ya da çinko ile kaplanmıştır.
Gerek iklim ve coğrafyanın, gerekse sosyo-ekonomik yapının sağladığı zenginlik sayesinde sürekli yerleşim gören Tarsus topografyasında konut gelişimini izlemek neredeyse olanaksız hale gelmiştir. Buna karşın son yüzyılın çok kültürlülüğü ile şekillenmiş özgün bir sivil mimarinin varlığından söz etmek mümkündür. Zaten Tarsus, sayıları her geçen gün azalsa da, geleneksel konut çeşitliliğinin Çukurova’da önemli ölçüde korunabildiği ender yerlerden bir tanesidir.
Dar sokakların her iki kenarına sıralanmış evlerin mimarisinin oluşumunda taş, kerpiç ve ahşabın büyük bir uyum içerisinde kullanıldığı görülmektedir. Sokağa dik ya da paralel yerleştirilen iki plan tipine sahip Tarsus evlerinde genelde alt katlar “işlik”, üst katlar ise yaşam alanı olarak düşünülmüştür. Alt katları oluşturan duvarlar yüksek tutularak düzenlenmiş olup, Çukurova’nın ürününü, özellikle de fazla hacimli pamuğu depolamaya elverişli hale getirilmiştir. Bugün yörede “mağaza” adı verilen bu geniş depoların ara kat şeklinde bölünerek, çoğalan hane halkına yeni mekanlar elde edildiği ise Tarsus’ta sık karşılaşılan bir durumdur.
Tarihi Tarsus Evlerinin hepsinde mutlaka küçük ya da büyük bir avlu yer almıştır. Yaşamın büyük bir bölümünün geçtiği bu mekanlar yüksek duvarların ardında olmasına rağmen ferahtır ve genelde küçük bir bahçe görünümündedir.
Öte yandan Tarsus ev geleneğinin en etkileyici yanı binbir emekle, binbir çeşit nakışla yapılmış, evlerin kişiliğini görebilme yolunda bize yol gösteren kapılarıdır. İç bölümlerdeki sadeliğe karşın girişlerdeki yoğun süsleme tüm doğuda olduğu gibi geometrik ve bitkisel desenlerle zenginleştirilmiştir.
Tarihi Tarsus Evleri’nin dış cephe restorasyonları, Kültür ve Turizm Bakanlığınca yaptırılmış; ayrıca kamulaştırılan konutların da iç bölümleri butik otel şeklinde restorasyonları yaptırılmıştır. Tarihi evlerin yoğun olduğu St. Paul Kuyusu çevresinde butik otel olarak hizmet veren konutlar bulunmaktadır. Bu yapılar, Tarsus’un tarih kokan sokaklarında, görsel zenginliği ile yaşamaya yapılan restorasyon çalışmaları ile devam etmektedir.
.JPG)
.JPG)
